Het indrukwekkende Noorse landschap vormt een belangrijk onderdeel van de Noorse identiteit. De Noren voelen zich over het algemeen sterk met de natuur verbonden. Zelf woon ik sinds een aantal jaren in Nederland, maar ik voel me na lange tijd in dit mooie polderland nog steeds sterk met Noorwegen verbonden.
In vroegere tijden beleefden de mensen de natuur op een andere manier dan tegenwoordig. Het ging toen vooral om jagen, vissen, verzamelen en veeteelt op de zomerweiden. Er loopt nog steeds vee rond in de natuur en veel mensen verzamelen nog steeds bosbessen of paddenstoelen. Maar de meeste mensen zien de natuur tegenwoordig puur als recreatieve mogelijkheid. Je mag dan ook in Noorwegen vrijwel overal in de natuur wandelen. Dit is geregeld via het allemansrecht, een eeuwenlang gewoonterecht dat tegenwoordig in Noorwegen wettelijk geregeld is.
In de afgelopen jaren is het Noorse landschap wereldwijd beroemd geworden. Spectaculaire foto’s worden online gedeeld, wat natuurlijk nog meer mensen naar Noorwegen trekt. De bekendste wandelingen leiden naar Preikestolen en Trolltunga. Je begrijpt dit ook wanneer je de foto’s ziet. Omdat het zo bekend is, wordt het druk bezocht. Ik moet je echter wel waarschuwen, dat veel buitenlandse bezoekers slecht voorbereid zijn op deze wandelingen. Je moet een redelijke tot goede conditie hebben en schoenen en kleding dragen die voor de plaatselijke omstandigheden geschikt zijn. Vooral de hike naar Trolltunga is bijzonder zwaar, veel zwaarder dan veel wandelaars van tevoren hadden gedacht. Gelukkig kun je ook veel andere mooie wandelingen maken op minder drukke plekken. Hieronder sta ik op Allmannberget, een spectaculaire berg in Oppdal die toch niet zo bekend is. Zoals je kunt zien is het heel erg stijl achter mij, maar je kunt eenvoudig langs een route aan de andere kant naar boven lopen.
Wandelen is een bijzonder mooie activiteit. Heb je echter weinig ervaring met de hoge bergen, dan kan je beter met de minder zware wandelingen beginnen. Het gaat hier niet alleen om conditie, maar ook om de wandelpaden die je in Noorwegen aantreft. Soms loop je grotendeels op steen, wat erg zwaar kan zijn. Het is dus heel belangrijk rekening te houden met de moeilijkheidsgraad van de wandeling, je conditie en je wandeluitrusting. Het veel mensen onderschatten dit. Anders kan je niet volop genieten van je wandeling, want genieten, dat is wat je wilt.
Als je naar het noorden wilt, dan kan je ook naar de Lofoten eilanden gaan. Je hebt zeker al spectaculaire foto’s van dat gebied gezien. Ik kan zelf bevestigen dat het daar prachtig is. Je kunt daar mooie wandelingen maken, zoals hieronder te zien is. Wel is het er in de afgelopen jaren drukker geworden.
De meeste Noren wonen in het zuiden van het land. Daarom worden de zuidelijke berggebieden het meest bezocht, vooral Jotunheimen, het gebergte met de hoogste pieken. Eén van de populairste wandelingen leidt naar de piek van Galdhøpiggen, de hoogste berg van Noorwegen. Ik moet hier wel toegeven dat ik er zelf nog niet ben geweest. Ook de spectaculaire wandeling langs Besseggen heb ik nog niet gedaan. Dat komt vooral omdat het in Jotunheimen erg druk is en dat er veel andere, rustigere gebieden bestaan om te wandelen.
In de buurt van Trondheim, waar ik zelf vandaan kom, zijn er ook veel mooie wandelgebieden. Eén van deze gebieden is het bergplateau Dovrefjell, dat een speciale plek in de Noorse geschiedenis inneemt. Dit komt vooral door de eed die door de eerste Noorse nationale raadsvergadering (op 17 mei 1814) werd afgelegd:
Eensgezind en trouw tot de ondergang van Dovre
Dovrefjell ligt redelijk centraal, bij de hoofdweg E6 tussen Oslo en Trondheim. Het gebied is makkelijk bereikbaar met de trein. Als je daar bent, kan je de berg Snøhetta beklimmen en ook langere wandelingen maken. Je moet wel oppassen voor de muskusossen; ze kunnen je namelijk aanvallen als ze zich bedreigd voelen.
Zoek je hoge bergen, dan kan je naar Rondane gaan. Daar vind je een aantal pieken van meer dan 2000 meter hoog waarvan een paar op de volgende foto te zien zijn. 2000 meter is weinig vergeleken met de Alpen, maar in Noorwegen ligt de boomgrens veel lager, waardoor de bergen een alpine karakter hebben. Boven op de pieken vind je vooral steen, beneden groeien struiken en gras. Dat is op deze foto ook duidelijk te zien:
Trollheimen is een ander gebied dat ik heel mooi vind. Er zijn daar weliswaar minder hoge pieken, maar daardoor loop je ook minder op steen. Hierdoor komt Trollheimen op veel mensen lieflijker over. De route Trekanten (de driehoek) is een aanrader. Tijdens de wandeling van drie dagen kun je op drie verschillende service hutten overnachten.
Als je serieus van plan bent om in Noorwegen te gaan wandelen, dan is het aan te raden, lid van de Noorse wandelvereniging te worden. Je krijgt dan korting op overnachtingen in hun hutten. Je kunt je ook voor een groepswandeling inschrijven waarvan sommige speciaal voor buitenlanders zijn georganiseerd.
Na een dag wandelen ben je zeker moe. Je hebt honger en misschien is het ook koud. Dan is het natuurlijk bijzonder prettig om te weten dat je bij een service hut van de toeristenvereniging kunt slapen. Daar wacht ook een smakelijke maaltijd op. Dat maakt de belevenis compleet. Soms zijn deze hutten van historische betekenis, zoals Gjevilvasshytta in Trollheimen.
Misschien ben je bang dat je in de bergen makkelijk de weg zult kwijtraken. Ik kan je geruststellen – je hoeft nergens bang voor te zijn. Alle wandelwegen zijn duidelijk gemarkeerd zodat je niet kunt verdwalen. Het is ook aan te bevelen om de ut-app te downloaden. Het werkt precies als een GPS, zodat je precies weet waar je bent en hoe je moet lopen.
Heb je trouwens aan de mogelijkheid gedacht om te gaan mountainbiken in plaats van wandelen? Dat kan langs Rallarwegen, een weggetje dat ooit werd gebouwd voor de aanleg van de spoorweg naar Bergen. In die buurt kun je ook kiezen uit verschillende wandelingen, en je kunt er zelfs gletsjerwandelen.
Voor sommigen klinkt dit nogal ambitieus. Maar het hoeft geen zware excursie te zijn. Je kunt namelijk overal in Noorwegen ook kleinere wandelingen maken. Noorwegen heeft hierin ook een veelzijdig aanbod, ook net buiten Oslo. Er is simpelweg geen reden om thuis te blijven. Voor verdere inspiratie over wandelingen kun je op onderstaande links klikken.
PS: Vanwege de situatie met het coronavirus bestaan er restricties op het bezoeken van berghutten. Meer informatie vind je op de website van de Noorse Wandelvereniging.
Wandelsites in het Nederlands:
Op Oppad.nl is veel informatie over wandelingen in de Noorse bergen te vinden.
Hetzelfde geldt voor Visit Norway – de oficiële site voor toerisme in Noorwegen.
Veel informatie is er ook te vinden op de wandelsite van Piet Smulders.
Een aantal andere sites in het Engels:
Preikestolen: https://preikestolen.no/?lang=en
Trolltunga: https://www.trolltunga-active.com/trolltunga-hike
Lofoten: https://lofoten.info/lofoten, https://rando-lofoten.net/en/
Ut.no: https://ut.no/
Informatie over Dovrefjell, Rondane, Jotunheimen en meer:
https://www.nasjonalparkriket.no/en