Hoe begroet je iemand, en hoe neem je afscheid?
Hei!
Dit is de meest gebruikte manier om “hoi” in het Noors te zeggen. Je kunt aan vrijwel iedereen “Hei” zeggen, ongeacht of je die persoon kent of niet. Als je naar de tekening bovenaan kijkt, dan zie je dat de andere persoon heisan zegt. Dat is eigenlijk een informele manier om hetzelfde te zeggen, maar alleen tussen vrienden.
We kunnen ons voorstellen dat deze twee jongens elkaar toevallig op straat tegenkomen en dat het gesprek verder gaat zoals je hieronder ziet. Onder de tekeningen vind je de vertaling en een geluidsbestand.
Dit gesprek kan een tijdje doorgaan, maar uiteindelijk wordt het tijd om te gaan:
Het is je zeker opgevallen dat het Noorse alfabet extra letters heeft. Het gaat hier met name om drie extra klinkers: Æ, Ø, Å. Dat is even wennen, maar mijn ervaring is dat het Nederlandstaligen prima lukt om de Noorse uitspraak onder de knie te krijgen.
Hoe stel ik mezelf voor aan een Noor?
Noren zijn meestal goed in Engels. Aan de andere kant zijn we ook heel trots op ons land en onze taal. Daarom vinden we het altijd leuk als je moeite doet om iets in het Noors te zeggen. Hieronder zie je een aantal uitdrukkingen die je zeker kunt gebruiken.
Uitdrukking | Vertaling |
Jeg heter Knut | Ik heet Knut |
Hva heter du? | Hoe heet je? |
Jeg kommer fra Nederland /Belgia | Ik kom uit NL/België |
Hvor kommer du fra? | Waar kom je vandaan? |
Jeg snakker bare litt norsk | Ik spreek alleen een beetje Noors |
Snakker du engelsk? | Spreek je Engels? |
Unnskyld, kan du gjenta? | Sorry, kan je dat herhalen? |
In deze video worden (ongeveer) dezelfde zinnen gedemonstreerd.
Het word jeg betekent “ik” en heeft precies dezelfde uitspraak als het Nederlandse “jij”. Dat is even wennen!
De Noren zijn trouwens niet erg formeel, en het Noorse woord voor u – De – wordt bijna niet meer gebruikt. Je kunt tegenwoordig aan iedereen “du” zeggen, zelfs aan de minister-president!
Noorse beleefdheid – hou het simpel!
Ben je wel eens bij een feestje in Noorwegen geweest? Is het je opgevallen dat mensen naar huis zijn gegaan, zonder het je te laten weten? Dat is in Noorwegen gebruikelijk, maar het hoeft niet te betekenen dat de Noren onbeleefd zijn. Het betekent alleen dat de beleefdheid op een andere manier wordt uitgedrukt. Je zult het gewoon moeten leren. Hieronder vind je enkele van de meest gebruikte uitdrukkingen:
Vær så god! | Alsjebllieft/alstublieft (bij het aanreiken) |
Ja takk | Ja, graag |
Nei takk | Nee, bedankt |
Tusen takk! | Hartelijk dank (“duizend dank”) |
Takk skal du ha! | Bedankt! |
En kaffe, takk! | Een koffie, graag |
Unnskyld | Sorry |
Jeg beklager | Het spijt me |
Over het algemeen kunnen we stellen, dat het niet nodig is om ingewikkelde zinnen te gebruiken om beleefdheid uit te drukken. Beleefdheid wordt op andere manieren uitgedrukt, maar is wel aanwezig. In deze video zie je de boven genoemde zinnen, en ook een paar andere:
Uitdrukking | Letterlijke vertaling |
Takk for maten | “Bedankt voor het eten” |
Takk for i dag | “Bedankt voor vandaag”. |
Takk for meg | “Bedankt voor mij” |
Takk for sist | “Bedankt voor de vorige keer” |
Ben je ergens voor het eten uitgenodigd, dan vindt de gastheer of gastvrouw het fijn als je aan het eind van de maaltijd “takk for maten” zegt. Zo laat je namelijk weten, dat je het lekker vond. Direct voordat je naar huis gaat kan je ook “takk for meg” zeggen. De betekenis is eigenlijk “Bedankt dat ik mocht komen”. Het is verder gebruikelijk om “takk for sist” te zeggen als je dezelfde mensen na een tijdje weer ziet – soms zelfs na maanden.
Het wordt vaak ook verwacht, dat je de werkcollega’s bedankt voordat je naar huis gaat. Dan zeg je “takk for i dag”.
Maar één uitdrukking kan je beter niet gebruiken: “takk for alt” wordt alleen gezegd om iemand te bedanken die overleden is.
Typisch Noorse woorden
Veel woorden spiegelen de Noorse cultuur en maatschappij weer. De Noren voelen zich verbonden met de natuur, en vaak hebben ze hun eigene vakantiehuisje, in het Noors hytte genoemd. Soms gaan de mensen een weekend naar een “hytte” met een groep vrienden. Dat noem je hyttetur. Het woord tur kan trouwens allerlei soorten excursies betekenen, maar het meest ergens in de natuur. Ga je de bergen (fjell) in, dan heb je het over een “fjelltur”. Tijdens de winter gaan ook veel mensen langlaufen, wat een skitur genoemd wordt.
Tijdens een “fjelltur” of “skitur” is het gebruikelijk om af een toe een pauze in te leggen. Dan eet je misschien je lunchpakket met beleg op, in het Noors matpakke met pålegg. Wat dat betreft lijken inderdaad de Noren en de Nederlanders op elkaar!
Hyttetur | Bezoek van een vakantiehuisje |
Fjelltur | Bergwandeling |
Skitur | Uitje langlaufen |
Utevær | Weer om buiten te zijn |
Matpakke | Lunchpakket |
Pålegg | Beleg |
Kaffetørst | Dorst naar koffie |
Utepils | Bier dat je op een terras drinkt |
Skål! | Proost! |
Utepils betekent letterlijk “buitenpils”, en verwijst naar bier dat je op een zonnige dag buiten drinkt. Maar heb je zin in koffie, dan heb je “kaffetørst”.
Dat was het voor deze keer. Ik hoop dat je het leuk vond. Ik zou hier willen afsluiten door “tot ziens” te zeggen:
Ha det bra
Zou je meer willen leren? Bij Lynganor wordt privéles Noors online aangeboden. De cursussen worden op alle niveaus aangeboden en ze kunnen op elk moment beginnen. Op deze site vind je meer informatie hierover.
Je kunt contact met me opnemen bij verdere vragen. Ik zal je graag verder helpen.